بندر خشک همانطور که از نامش پیداست بندری است که از دریا فاصله دارد و معمولا از طریق راه آهن به بنادر دریایی متصل می‌شوند، اما در بسیاری از موارد از طریق جاده نیز این اتصال صورت می‌گیرد. بنادر خشک پایانه هایی هستند که محموله های منتقل شده توسط کشتی به آن‌ها انتقال داده می‌شوند و به عنوان مرکزی برای انتقال محموله های دریایی به مقاصد داخلی عمل می‌کنند.
بنادر خشک علاوه بر نقشی که در حمل و نقل محموله دارند، ممکن است شامل تسهیلاتی برای ذخیره‌سازی و تجمیع کالاها، تعمیر و نگهداری برای شرکت‌های حمل بار جاده‌ای یا ریلی و خدمات ترخیص کالا از گمرک باشد. قرار گرفتن این تاسیسات در بندر خشک رقابت را برای ذخیره سازی و فضای گمرکی در خود بندر دریایی کاهش می‌دهد.
به عبارتی بنادر خشک با قرار گرفتن در داخل خشکی به مکملی برای بنادر دریایی تبدیل شده‌اند که حمل و نقل کالا را تسهیل می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد با ظرفیت بالاتری بدون آسیب رساندن به اثرات زیست محیطی مکانی که در آن قرار دارند، فعالیت کنند.
بنادر خشک ایران شامل محصولاتی با بسته‌بندی‌های متعدد، اعم از کانتینرهای صادراتی، وارداتی و یا ترانزیتی است که با نظارت و مدیریت گمرک به مقاصد نهایی ارسال می‌شوند.
طبقه بندی بنادر خشک
با توجه به موقعیت قرار گیری و خدماتی که ارائه می‌شود، بنادر خشک به سه دسته تقسیم می‌شوند.
بندر خشک دور از ساحل
این نوع از بنادر خشک رایج‌ترین نوع هستند که طولانی‌ترین سابقه را دارند. یکی از مهمترین مزایای بندر خشک دور از ساحل ، درحقیقت، امکان بهره‌مندی از حمل و نقل ریلی و روخانه‌ای است. یکی از تفاوت‌های مهم در بنادر خشک ایران با روش‌های سنتی برای انتقال محصولات به بنادر، در واقع، کاهش ارتباطات جاده‌ای مستقیم به ساحل و بنابراین، کاهش راه بندان است.
بندر خشک میانی (با فاصله‌ای متوسط از ساحل)
این نوع از بنادر خشک با بنادر ساحلی فاصله‌ای مشخص دارند، درنتیجه، با دسترسی جاده‌ای، می‌توان به مراکز تولیدی و خدماتی وصل شود. از مزایای بندر خشک میانی، درحقیقت، می‌توان به این امر اشاره کرد که آن‌ها محل تلاقی خدمات متعدد ریلی و بخشی از کارهای اداری و فنی بنادر ساحلی هستند.
بندر خشک نزدیک به ساحل
به دلیل رشد کاربرد کانتینرها در حمل و نقل دریایی، یکی از مهمترین مشکل در این بنادر نبود فضای کافی و دسترسی به مرکزهای تولید و جذب محصولات است. بندر خشک نزدیک به ساحل، سرعت انتقال کانتینرها را تقریبا دو برابر می‌کند.
مزایای بندر خشک
- بهبود کارایی بنادر ساحلی به واسطه کم کردن ازدحام و تراکم در محوطه هایشان
- ایجاد راه حل‌های ترکیبی در راستای حمل و نقل
- کاهش ضرورت بهره‌مندی از اراضی حاشیه سواحل که با سرمایه گذاری‌های وسیع همراهند.
- بالا بردن بهرهوری و بهبود دادن زیرساخت‌های حمل و نقل کشورها
- افزایش توسعه پایدار اقتصادی
- ایجاد بستری برای سرمایه گذاری‌های خارجی و ایجاد اشتغال و کاهش قیمت تمام شده در کالاها
- بالا بردن سرعت عملیات گمرکی
- تشویق مالکان محصولات به بهره مندی از مزایای راه آهن
- کاستن مسایل مربوط به ترافیک و مشکلات زیست محیطی در شهرهای ساحلی
لیست بنادر خشک در ایران
بنادر خشک ایران برای انتقال درون سرزمینی محصولات و ذخیره‌سازی محصولات به کار می‌روند. در بخش زیر قصد داریم لیستی از بنادر خشک ایران را معرفی کنیم، هرچند بسیاری از آن‌ها راه اندازی نشدند و در حد ایده هستند.
- بندر خشک آپرین (اسلامشهر)
- بندر خشک پیشگامان (مهریز)
- بندر خشک سلفچگان
- بندر خشک اصفهان
- بندر خشک ایرانشهر
- بندر خشک قزوین
- بندر خشک فرودگاه امام خمینی
- بندر خشک استان فارس
- بندر خشک خرم آباد
- بندر خشک خراسان رضوی
- بندر خشک جهرم
- بندر خشک شرق اصفهان
- بندر خشک شیراز
- بندر خشک کاروان اصفهان
- بندر خشک سیرجان
- بندر خشک سگزی
- بندر خشک یزد
- بندر خشک بافق
- بندر خشک اینچه برون
- بندر خشک خشکبیجار
- بندر خشک لارستان
- بندر خشک اصلاندوز
- بندر خشک اندیمشک
- بندر خشک پارس آباد
- بندر خشک مراغه
- بندر خشک مشکات
- بندر خشک مغان
- بندر خشک کرمان
- بندر خشک کرمانشاه
- بندر خشک رباط کریم
